Co mot giong dong da qua doi (TCS): Học Ngoại ngữ nhiều mà kết qủa chẳng bao nhiêu! - Diễn đàn

Ngoại ngữ là môn học có nhiều tiết trong các môn học ở chương trình phổ thông, tới 3 tiết mỗi tuần và hiện nay học sinh bắt đầu học ngoại ngữ từ lớp 3, vậy mà học hết phổ thông học sinh vẫn mù ngoại ngữ!

Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT, ngoại ngữ là môn thi bắt buộc, có vị trí ngang hàng với môn Toán và Ngữ Văn. Rồi hệ thống các trường, khoa đào tạo giáo viên ngoại ngữ đến các cơ sở, vật chất, phương tiện, thiết bị...để phục vụ cho yêu cầu môn học này cũng luôn được quan tâm đầu tư. Những ưu tiên đó, chứng tỏ môn học ngoại ngữ, từ lâu đã được Nhà nước, ngành giáo dục coi trọng. Bởi vì, môn học này có một ý nghĩa đặc biệt đối với học sinh, sinh viên Việt Nam ta trong bối cảnh hội nhập quốc tế của nước ta ngày càng sâu rộng. Không thông thạo ngoại ngữ thì làm sao hiểu biết, làm ăn lâu dài với đối tác nước ngoài được? Hiện nay, môn ngoại ngữ ở nhà trường phổ thông ở ta tập trung vào các tiếng Anh, Nhật, Trung, Nga, Pháp..., trong đó tiếng Anh là chủ yếu, chiếm hơn 90% số lượng học sinh theo học. Có thể nói, những năm 90, là thời kỳ "hoàng kim" của các trung tâm ngoại ngữ trên khắp cả nước, với khí thế, phong trào học ngoại ngữ diễn ra vô cùng rầm rộ, đông đảo, huy động phần lớn học sinh tham gia. Nó có tác dụng bổ trợ, kích thích tích cực cho việc dạy và học của thầy và trò ở nhà trường phổ thông. Nhưng phong trào học tiếng Anh của các trung tâm ngoại ngữ, nhất là ở tuyến huyện cũng không duy trì, giữ phong độ được lâu, nhiều trung tâm đành tự giải thể, khi nhu cầu học tập lắng xuống. Hiện nay, trừ các thành phố lớn ra, các tỉnh lẻ, số lượng trung tâm ngoại ngữ mà duy trì được hoạt động thì cũng chẳng có mấy.

Tình hình, kết quả, chất lượng dạy và học môn ngoại ngữ ở nhà trường như thế nào? đến đâu? Dường như lâu nay ít được mấy người quan tâm, đề cập rõ ràng trên các phương tiện thông tin đại chúng. Theo chúng tôi, những người đang giảng dạy trực tiếp tại trường phổ thông, thì tình hình, kết quả, chất lượng dạy và học, nhất là việc học tập môn ngoại ngữ của các em hết sức đáng lo ngại. Khi đặt các câu hỏi ( làm cuộc điều tra nhỏ), em có thích môn ngoại ngữ không? Mức độ, kết quả học tập môn học như thế nào?

Chúng tôi nhận được kết quả trả lời khá bất ngờ, trên 80 % học sinh trả lời là không thích, rất nản và phần lớn các em nói thành thật rằng mức độ học tập môn ngoại ngữ thường đạt dưới trung bình, cuối học kì, cuối năm, chờ các cô thầy "thương tình" nâng, vớt vát lên điểm trung bình để khỏi thi lại hoặc ở lại lớp. Thực tế cho thấy, kết quả thi tốt nghiệp THPT, hay thi tuyển sinh đại học, cao đẳng, điểm thi môn ngoại ngữ bao giờ cũng rất thấp, thường ở mức 40% đạt điểm trung bình là cùng. Gần đây, Bộ GD & ĐT xác định môn ngoại ngữ không còn là môn thi bắt buộc trong kỳ thi tốt nghiệp năm nay, cũng có xuất phát từ nguyên nhân học sinh nhiều nơi học không được môn học này.

Từ góc nhìn của người trong cuộc, thầy giáo Nguyễn Huy Hoàng, giáo viên dạy tiếng Anh lâu năm, đồng thời là tổ trưởng tổ bộ môn ( trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, Sơn Tịnh, Quảng Ngãi) cho biết:" Từ nội dung, chương trình sách giáo khoa ( hệ cải cách và hệ phân ban hiện hành) đến cách đánh giá kiểm tra, thi cử đối với môn ngoại ngữ, có nhiều điểm bất cập, hạn chế và lạc hậu, cho nên chưa phát huy được tính chủ động, tích cực của học sinh trong học tập, rèn luyện thành thục bốn kĩ năng cơ bản: đọc, viết, nghe, nói.

Do vậy, có một thực tế đáng buồn là, mặc dù đã có thời gian dài, tới 7 năm học ngoại ngữ nhưng hầu hết học sinh hết lớp 12 của ta không nghe, không nói được mấy từ, mấy câu ngoại ngữ, học sinh ta thua xa học sinh các nước trong khu vực về khoản nghe và nói."

Thầy P. T. N hay đi tập huấn, tham gia dự án nâng cao năng lực dạy học môn ngoại ngữ Tiếng Anh do người nước ngoài trực tiếp chỉ dẫn tại TPHCM, Hà Nội, có nhận xét: "Cách dạy của giáo viên mình với giáo viên nước ngoài đến đây dạy mẫu, tôi thấy có khoảng cách một trời, một vực. Họ dạy rất nhẹ nhàng, linh hoạt, biến hoá, đa dạng, học sinh vừa chơi vừa học mà lại gây hứng thú, lôi cuốn kì lạ. Còn giáo viên mình thì lúng túng, bối rối về phương pháp nhiều lắm, cứ đơn điệu, lặp bặp thế nào ấy, lắm lúc các em nản, mệt mỏi không muốn hoặc rất sợ môn học này cũng có phần lỗi rất lớn từ cách dạy của thầy cô mình". Có người nói, học sinh bây giờ học, đọc, viết, nói tiếng Việt, tiếng mẹ đẻ (môn Ngữ văn) chưa xong thì bắt tụi nó phải học, đọc, nói, nghe tiếng nước ngoài sao được. Đúng là, môn học ngoại ngữ là một môn học khó khăn đối với lứa tuổi các em. Vì học không được, nhiều em đành bỏ luôn. Tình trạng này là rất nhiều. Mặt khác, cách đánh giá kiểm tra, thi cử môn ngoại ngữ của ta lâu nay rất lạc hậu, phiến diện. Do thi cử bằng hình thức viết, trắc nghiệm nên trong quá trình dạy, kiểm tra ở tại lớp các thầy cô giáo cũng dạy và kiểm tra theo cách tập trung vào kĩ năng viết, các chủ điểm về ngữ pháp, còn kĩ năng đọc, nghe, nói hầu như bị xem nhẹ, lướt qua, khiến cho học sinh học nhiều mà chẳng biết nói, nghe tiếng ngoại ngữ là hệ quả hiển nhiên. Đánh giá kiểm tra, thi cử là một khâu cực kì quan trọng, có tác động lớn đến việc dạy và học của thầy và trò. Phải chú trọng nhiều hơn việc rèn kĩ năng nói, nghe cho học sinh. Đến lúc kiểm tra hết học kì, thi tốt nghiệp THPT tất nhiên phải có phần kiểm tra nghe, nói. Tuy có tốn thời gian và công sức hơn nhiều so với hình thức thi viết, trắc nghiệm hiện nay nhưng cái đạt được của nó là rất lớn, rất cần thiết. Đó là, hết chương trình hệ 7 năm học ngoại ngữ ở bậc phổ thông, hầu hết các em đều biết nghe, nói, đọc, viết ngoại ngữ. Không chỉ có đổi mới khâu đánh giá, kiểm tra thi cử mà các khâu như chương trình, nội dung sách giáo khoa, phương pháp dạy học của thầy cô cũng cần được đặt lên bàn nghị sự, đổi mới một cách nghiêm túc, khoa học, không ngần ngại kế thừa, học hỏi kinh nghiệm dạy môn ngoại ngữ từ các nước có nền giáo dục tiên tiến, phát triển.

Đỗ Tấn Ngọc
Tổ văn Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng- Sơn Tịnh-Quảng Ngãi
(theo dantri)

(Source: Tin180 - Học Ngoại ngữ nhiều mà kết qủa chẳng bao nhiêu! - Diễn đàn - Thế giới blog )